18 ARALIK 2016 ALES DEĞERLENDİRMESİ
Bir sınav düşünün ki birden fazla cevabı olsun! ALES sınavına bugün ki ile beraber toplamda 4 dönem girmiş oldum ve girdiğim hiçbir dönemde böylesine çelişkili sorular görmedim. Özellikle Sözel 1 sorularında. Sınavda soru sayısı artırılmadan 30 dk fazla süre verilmiş fakat soruda harcanan zaman verilen süreye denk gelmeyecek durumda! Nitekim yanlış mı düşünüyorum diye sosyal medyada paylaşılan yorumları inceledim. Herkes ne hikmetse benimde kafama takılan sorularda düşündeş. Demek ki gerçekten dönemin en zor ALES sınavından birini geçirdik. Zorluk soruların zorluğu yapılamazlığı veya öğrencinin bilmemezliğinden değil, soruların çelişkili ifadelere yer verilerek yanlış cevaba götürecek durumda olması. Ben sınavda en belirleyici soruların Sözel olduğunu düşünenlerdenim nitekim Matematik denklemler doğru kurulduğunda soru kavrandığında hiç de zor değil, nitekim 2x2=4 bu değişmez sonuca gidersiniz. Nettir. Peki ya sözel de öyle mi?
Hatırladığım ve ciddi anlamda kafama takılan sorulardan bir diğeri! SORU AYNEN ŞÖYLE: ‘Bir elime hiçbir şeyi bir elime acıyı verseler, acıyı seçerdim’ diyen biri için, hangi yönü vurgulanmak istenmiştir?’’ gibi bir soru. Önemli olan tırnak içindeki ifade edilen insanın hangi anlamda bunu söylediği. Cevaplarsa hatırladığım kadarıyla şöyle: Kararlı – Azim – Sabır – Deneyim – Karamsar
Aslında cavaplarda çok öznel olabilecek nitelikte. Mantıklı düşünelim. Eğer birşeyde acıdan söz ediyorsak, orada bir sabır vardır. Sabır; olacak bir şeyi telaş etmeden beklemeyi ifade eder. Acıya katlanan kişi sabrı göğüslemeye zaten hazırdır. Şimdi nasıl olur da böyle birini sabırdan bağımsız düşünelim?
Diğer yandan acıyı tercih eden birinin azimli olduğu da söylenebilir. Şayet acıyı tercih ediyorsa, acılara katlanacak gücü kendinde bulacaktır. Bu onun azminin göstergesidir. Acıyı bu azmiyle yenecektir. Dolayısıyla bu azim aynı zamanda onun kararlılığınında bir ifadesidir. Zaten acıyı seçerek aslında kararlı bir duruş sergilemiştir.
Deneyim, buna da bakalım. Bu kişi hiçbir şeyi seçip herhangi bir durumu tespit edemeyeceğimden, (yani boş yaşamaktansa) acıyı seçerek onu tecrübe etmek istiyor. O duyguyu anlamak istiyor. Yaşamak istiyor. Olamaz mı?
Karamsara girmiyorum. Çünkü bunu söyleyen biri karamsar olduğu için değil, güçlüklerle mücadele edebilecek durumda olduğundan dolayı böyle bir tercihte bulunur. Bu kişinin hayattan bir beklentisi var. Yok mu? İki seçenekden kolay olanı değilde acıyı seçerek o duyguyu yaşamak istemesi hayattan bir beklentisi olduğunun, yaşamına bir şeyler katmak istemesinden dolayı değil mi?
Ama eğer bu sorunun cevabı karamsar çıkarsa şaşırmam!
Şimdi bu bakış açısıyla bakarsak nereye çekersek oraya gider. Peki biz bu soruyu soranın bakış açısından mı yoksa kendi bakış açımızla mı bu soruyu cevaplayacağız? (ki bu sorunun tek bir cevabı olduğunu düşünürsek)
Herşey çok güzel, optik form kaldırılmış. Süre uzatılmış. Hani gerçekten öğrenci odaklı birşeyler yapılmış (Tabi sınavda alfabe kodlamanın ne yararı var bu soru işareti). Hiç değilse daha gerçekçi sorular karşımıza çıksın ki biz de yanlışlarımıza yanlış doğrularımıza doğru diyebilelim.
Nice öğrenciler akademik anlamda bir şeyler yapmak için bu sınava girdiler. Kimisi yüksek lisans yapacak, doktora yapacak, ve hatta akademik kadrolara başvuracak. Dolayısıyla birçoğu ilk kez bu sınavı tecrübe etti. Ve görüyorum ki yeterince tedirgin oldular. Elbette öğrenci çalışkan olacak, çok çalışacak, başarılı olacak, bol bol soru çözerek bu tür sorulara alışkın olacak evet, ama bu tür çelişkili sorularla onların zamanından çalıp bir soru daha fazla yapmasını engelliyor olmak bence çok adil bir yaklaşım değil. Belirleyici sorular olacak her sınavda olduğu gibi, ama bu şekilde olmamalı.
Sonuç itibariyle kalem oynatsa herkes bu sınavdan umuyorum ki 55'i geçecek. Kimisine yetecek, kimisine yetmeyecek, kimisi 90 alamadığına üzülecek kimisi 70 aldığına sevinecek... Sonuç olarak sınavlar hep devam edecek. Biri bitip, diğeri başlayacak...
Bu vesile ile kendini eğitime adamış, bir şeyleri başarma çabasıyla nice fedakarlıklara katlanan tüm öğrencilere başarılar diliyor, ve daha net soruların sorulduğu nice sınavlar arzuluyorum...
Şükrü Turan Ergün
Yönbilgi Kurucu Eğitim Danışmanı
