İncelik
“Bir
incelik gösterin, incinmesin yüreğim.”
Cahit Zarifoğlu
İncelik,
insan ilişkilerinde kişinin başkalarının algılamalarına duyarlı olması,
düşünceli davranması; onların duygularına ilgi ve özen göstermesi demektir.
Belirli bir durumda neyin uygun olduğuna duyarlılık göstermek, saldırganlıktan
uzak konuşmak ve nazik davranmaktır. İncelik, tüm kişiler arası ilişkilerde hem
iletişimi kolaylaştırıcı hem de kişi ve kişilere saygı anlamında bir etkiye
sahiptir. İncelik, bir beceridir; ama bu temel beceri gündelik yaşam içerisinde
çoğu zaman göz ardı edilmektedir. Birçok yetkin insanın bile başarısız
olmasının ardında yatan temel neden insanlar arasında yumuşak ilişkiler kurulup
sürdürülmesinde inceliğin önemini kavrayamamış olmalarıdır.
İnceliği
öğrenme, anne ve baba eğitimiyle başlayan bir süreçtir. İyi huy, güzel
davranış, iyi ahlak, nezaket bu becerinin temel ifadeleridir. İncelik ne
davranışta dalkavukluk ne de gereksiz aşırı vericilik biçiminde elbette
olmamalıdır. İncelikte ideal olan, insanın bunu ilişkide olduğu herkese göre ve
onların bize nasıl davranmalarını istiyorsak aynen o şekilde ayarlamasıdır.
Doğru uygulanması halinde incelik gerçekten bir insanda zahmetsiz ve doğal bir
özellik haline gelir. Karşılıklı her türlü iletişimde karşımızdaki insanın
benliğine, duygu ve düşünüşüne saygı göstermek incelikli davranmayı gerektirir…
İncelikten yoksun olmak insan ilişkilerinde çok ağır bir engel oluşturabilir.
Herkesin çevresinde mutlaka ‘’doğruya doğru’’ deyip, dobra dobra konuşmakla
gurur(!) duyan insanlar vardır. Böyle insanlar çoğu zaman fazla açık sözlü
olmanın onları dostlarından, arkadaşlarından ettiğinden yakınırlar. Oysa
arkadaşları veya dostlarıyla uyumlu ilişkiler kuramamalarının temel nedeni
incelikten yoksun olmalarıdır. Böyle insanlar, yanlış bir biçimde ‘’her şeyi
olduğu gibi söylemek’’ ile dürüstlüğü aynı şey sayarlar. Çoğu kez dürüstlük
adına “Vur deyince öldürmelerine” başkalarının olumsuz tepki gösterdiklerini
anladıklarında hem şaşırırlar hem de kendilerini ‘’Dürüstlüğümden kaybediyorum.’’
düşüncesine kilitlerler. Ama işin özü şudur ki; dürüst olmak, dürüst davranmak
kimseye patavatsızlık ve saygısızlık yapma hakkını vermez. Örneğin, bir insanla
gereksiz bir sürtüşmeye girmekten nasıl kaçınabiliriz? ‘’Lütfen, bana bu sonuca
nasıl ulaştığınızı biraz daha açar mısınız?’’ cümlesi ile ‘’Sizinle aynı
görüşte değilim.’’ cümlesini karşılaştırın. İlk yaklaşım tepkisel bir
zıtlaşmayı önleyebilir; ama ikinci yaklaşım tam tersine böyle bir tutumu
körükler. Tam bir görüş birliğine varmadan da yol alınabilecek durumlarda bile
karşımızdaki kişinin düşüncelerine saygı göstermek, incelikli davranmak en
azından o insanla gelecekteki ilişkilerimizde daha olumlu bir etkileşim içinde
olmamızı kolaylaştırır.
Yüz
yüze iletişimin daha az, yazarak kurulan iletişimin daha yoğun yaşandığı
günümüzde incelikli davranmak için kendimizi kontrol etme payımız daha
fazladır. Ağzımızdan çıkanı kulağımızın duymadığı zamanlar olabilir; ancak
klavyemizden çıkan sözcükleri gözden geçirme gibi bir şansımız var. İncelik sahibi
olan insanlar basiret sahibi insanlardır. Basiret; uzağı görüş, anlayış, dikkat
ve sağgörü anlamına gelmekle birlikte, aynı zamanda saldırgan ve tepkisel
düşüncelerimizin bir bölümünü özenle kendimize saklama sanatıdır.
Sevgiyle…
Funda
Kocatürk
funda’s
