Minyatürden Resim Sanatına

Türk Minyatür sanatının başlangıcını, Uygurlara kadar götürebiliriz. Özellikle Uygurların Mani dinini benimsemelerinden sonra, bu dine ait bir takım kitapların resimlenmesi, Türk minyatür sanatının kitaplardaki ilk örneklerini oluşturmaktadır.

11.12.2015 18:07:05
316
OKUNMA
Şükrü Turan Ergün
Aydın / Aydın
Dumlupınar Üniversitesi

Türk Minyatür sanatının başlangıcını, Uygurlara kadar götürebiliriz. Özellikle Uygurların Mani dinini benimsemelerinden sonra, bu dine ait bir takım kitapların resimlenmesi, Türk minyatür sanatının kitaplardaki ilk örneklerini oluşturmaktadır. Bezeklik fresklerindeki figürlerin İslam minyatürlerinde görülen tipler olması, bu bölge sanatının İslam sanatı üzerindeki etkilerini de göstermesi bakımından ayrıca önem taşır. Osmanlı döneminde ise, 14.yy. sonu 15. yy. başından itibaren minyatür sanatı ile ilgili ilk gelişmeler ortaya çıkmaya başlar. Matrahçı Nasuh, Niğarî, Ressam Şahkulu, Nakkaş Osman, Şahnameci Seyyid Lokman bu sanatın önde gelen isimleridir. 18.yy’dan itibaren ise Batı etkilerinin güçlendiği bir döneme girilir. Batılı resim anlayışını, gelenekselliğe başarılı bir biçimde uygulayan Levnî ve Abdullah Buharî bu dönemin öne çıkan sanatçılarıdır.

 

Levnî’den itibaren boya tabakası incelmiş, giderek sulu boya veya guaja dönüşmüştür. Renk değerleri ve ışık, gölge gibi batılı unsurlar benimsenmiştir. İki boyutlu bir resim sanatı olan minyatürde üçüncü bir boyutun aranması da en göze çarpan yeniliklerdendir. 

 

Bu yeni değerler 18. yüzyılın ortalarında yeni bir resim türü olarak ortaya çıkan duvar resimlerinde de korunmuştur. Yüzyıllardır Osmanlı yapılarının duvarlarını süsleyen geometrik ve bitkisel motifler 18. yüzyılda yerini Avrupa tarzında barok ve rokoko bezemelere, çiçek sepetlerine, meyve çanaklarına ve hepsinden öte manzara kompozisyonlarına bırakmıştır. 

 

Türk ressamları ancak 19. yüzyılın ikinci yarısında akademik çalışma yapma olanağı bulmuşlar veya Avrupa’da eğitim görerek Batı sanatıyla ilk elden karşılaşabilmişlerdir. Nitekim 19. yüzyılda ilk tuval resmi ustalarının hemen hepsinin manzara resmi yaptığını unutmamak gerekir. Bu nedenle 18. ve 19. yüzyıl minyatürlerinde ve duvar resimlerinde izlenen gelişmeler Türk resminde önemli bir geçiş döneminin belirtileridir.

 

Kaynakça: Çağdaş Türk Sanatı Tarihi, Milli Eğitim Bakanlığı, Fotoğraf ve Grafik, Ankara, 2012, ss.3-4

                 Görsel Kaynağı; Çağdaş Türk Sanatı Tarihi, Milli Eğitim Bakanlığı, Fotoğraf ve Grafik, Ankara, 2012, ss.4

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER İÇERİKLER


YORUMLAR