Eleştiri
Eleştiri bir sanat veya düşünce eserinin zayıf ve güçlü yönleri göz önünde bulundurularak gerçek değerini belirleme amacıyla yapılan inceleme sonucunun anlatıldığı yazıdır.
Eleştiri bir sanat veya düşünce eserinin (şiirin, tiyatronun, hikayenin, romanın, resmin, heykelin, filmin…) zayıf ve güçlü yönleri göz önünde bulundurularak gerçek değerini belirleme amacıyla yapılan inceleme sonucunun anlatıldığı yazıdır. Eleştiriye konu olan eser yalın bir dille tanıtılır.
Eleştirmen eserin gerçek değerini, güçlü ve zayıf yönlerini, özünü ve önemini belirtir; yani eserler için sanatçılara klavuzluk eder. Hem sanatçıya hem de okuyucuya karşı sorumluluğu olan eleştirmen, aynı zamanda okuyucu (veya izleyici) ile sanatçıyı birbirine yaklaştırır. Bir şiirin eleştirisini yapan kişi şair olmayabilir ama bu türün bütün özelliklerini çok iyi bilmeli, başka örneklerle karşılaştırarak şiirin gerçek değerini taraf tutmadan, peşin hükümlerde bulunmadan belirleyebilmelidir.
Eleştirmen hangi sanat eserini eleştirecekse o sanat dalının gerektirdiği birikime sahip olmalıdır. Bu birikim; o alana ait geniş bilgiye ve kültüre sahip olmakla, dünün ve bugünün sanat mesleklerini çok iyi bilmekle, başka milletlerin de önemli sanat eserlerini ve sanatçılarını etraflıca tanımakla sağlanabilir. Bu yüzden, eleştiri yazmak kolay bir iş değildir.
Edebi eserlerin okuyucu üzerinde bıraktığı tesirlerden, intibarlardan yola çıkılarak yapılan tenkitlere izlenimci (empresyonist) tenkit; edebi eserlerin muhteva, yapı ve üslupları üzerinde tarafsız olarak yapılan tenkitlere de ilmi (bilimsel) tenkit denir.
Kaynakça: Uygulamalı Türk Dili ve Kompozisyon Bilgileri, Soflonline, Konya, 2009, ss.317
